Piyasa şartları her 10 yeni mezundan 7’sinin kariyerine yön veriyor

Kariyer.net’in, “HR Pulse” araştırma serisi kapsamında Curiocity iş birliğiyle gerçekleştirdiği “Çalışma Hayatında Yeni Mezunlar” araştırmasının sonuçları yayınladı. Kariyer.net üyesi 1.878 yeni mezun ve 223 işverenin katılımıyla gerçekleştirilen araştırma; yeni mezunların üniversite & bölüm tercihlerindeki kriterlerini, iş & staj bulma süreçlerini ve iş hayatına bakış açılarını ortaya koyuyor. Araştırma ayrıca, yeni mezunlar ve işverenlerin karşılıklı beklentileriyle ilgili de iç görüler sunuyor.

Hayallerindeki meslek mi? Hayatın gerçekleri mi?

Araştırmaya katılan yeni mezunların yanıtlarına göre; “Yapılmak istenen meslek” üniversite ve bölüm seçiminde en etkili kriter olarak ön plana çıkıyor. “Sınavda alınan puan” ve “Üniversite sonrası iş/kariyer fırsatları” ise üniversite ve bölüm seçimde etkisi yüksek olan diğer iki kriteri oluşturuyor. Üniversitenin saygınlığı, sosyal imkanları ve yurt/burs desteği gibi olanaklarının araştırmaya katılan gençlerin yüzde 15’inden daha azı tarafından önemli bulunduğu görülüyor.

Meslek seçiminde idealist davranan yeni mezunların kariyerlerinin hangi yöne gideceğini ise önlerine çıkan fırsatlar şekillendiriyor. Çalışan/staj yapan her 10 yeni mezundan 7’si “Piyasa şartları ve önüme çıkan fırsatlar kariyerimin akışını belirledi” ifadesine katıldığını belirtirken; “Kariyerimi titizlikle planladım” ifadesine katılanların oranı yüzde 58. Yeni mezunlara kariyer hedefleri sorulduğunda; ilk sırayı yüzde 70 ile “İşinde uzmanlaşmak” alıyor. Bunu sırasıyla işte uzun süreli/istikrarlı şekilde çalışmak (yüzde 54), iyi bir lider/yönetici olmak (yüzde 53), yaratıcı/yenilikçi olmak (yüzde 50), uluslararası bir kariyere sahip olmak (yüzde 40), her zaman iş yaşam dengesine sahip olmak (yüzde 40) ve girişimci olmak (yüzde 37) gibi hedefler izliyor.

Araştırmaya göre; yeni mezunların ilk işlerini kabul etmelerinde etkili olan kriterler incelendiğinde; öğrenme olanakları (yüzde 17), kariyer fırsatları (yüzde 14) ve yetkinliklerine uygun bir iş olması (yüzde 13) ilk 3 sırayı alırken, bu süreçte seçim şansının olmadığını belirtenlerin oranı ise yüzde 27.

Gençler arasında kısa süre içerisinde ilk işlerinden ayrılma kararı verenlerin de olduğu görülüyor. Gençlerin bu kararı ilk 4 - 6 ay içerisinde aldıkları; ve işlerinden ayrılma nedenlerinin Düzensiz/fazla çalışma saatleri (yüzde 23), iş tanımının ve sorumlulukların net olmaması (yüzde 20), iş tanımı ve sorumluluklar dışında görev verilmesi (yüzde 18) şeklinde sıralandığı görülüyor.

Diğer yandan araştırmada, her 10 gençten 7’si “Daha iyi iş olanakları için ülke değiştirir misiniz?” sorusuna “Evet” yanıtını verirken, her 10 gençten 9’u daha iyi iş olanakları için şehir değiştirebileceğini belirtiyor.

"Staj, gerekli olduğu için değil zorunlu olduğu için yapılıyor"

Araştırmaya katılan yeni mezunların neredeyse tamamı (yüzde 96) okurken staj yaptığını belirtiyor. Ne var ki; katılımcıların yüzde 80’i stajlarını zorunlu olduğu için yaptığını dile getirirken kendi isteği ile staj yapanların oranı yüzde 16’da kalıyor. Söz konusu stajlar ağırlıklı olarak üniversitenin 2. ya da 3. yılında yapılıyor. Gençlerin kendilerini iş hayatına hazırlayan staj yerlerini ortalama 3 ayda buldukları görülüyor.

Hem yeni mezunların hem de işverenlerin gözünde geleceğin mesleği “Yazılım”; geleceğin şirket yapısı ise “Kurumsal yapılar”.

Araştırmaya katılan yeni mezunlar ve işverenler, geleceğin ilk 2 mesleğinin sırasıyla yazılım ve yapay zekâ/robotik olduğu konusunda hemfikir. Yeni mezunlara göre geleceğin gözde mesleklerinde ilk 4 sırayı; yazılım (yüzde 17), yapay zekâ/robotik (yüzde 10), uzay (yüzde 5) ve teknoloji (yüzde 5) oluşturuyor. Diğer yandan işverenler geleceğin ilk 4 mesleğini; yazılım (yüzde 25), yapay zekâ/robotik (yüzde 7), bilişim (yüzde 7) ve sosyal medya (yüzde 6) olarak sıralıyor.